Phân khoa vi sinh thuộc Khoa Xét nghiệm Trung Tâm Y tế thành phố Thuận An đã được chứng nhận phòng xét nghiệm an toàn sinh học cấp II, phòng xét nghiệm khẳng định HIV bằng phương pháp 3 test nhanh, phòng xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2 với đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực đáp ứng thực hiện các xét nghiệm vi sinh đã đăng ký danh mục và các xét nghiệm được phân công của tuyến trên.

 Các xét nghiệm đang được triển khai tại Khoa xét nghiệm Vi sinh như sau:

         I. XÉT NGHIỆM NUÔI CẤY VI KHUẨN VÀ KHÁNG SINH ĐỒ

         1. Xét nghiệm soi tươi, nhuộm soi

Đây là kỹ thuật xét nghiệm phổ biến, thời gian cho kết quả xét nghiệm ngắn, bệnh phẩm để thực hiện xét nghiệm đa dạng bao gồm: phân, nước tiểu, đờm, dịch rửa phế quản, dịch họng, dịch niệu đạo, dịch âm đạo…

Trong một số trường hợp cụ thể như chẩn đoán lậu, loạn khuẩn ruột ở trẻ nhỏ, rối loạn vi khuẩn trong dịch âm đạo của phụ nữ xét nghiệm soi tươi, nhuộm soi cho giá trị chẩn đoán cao.

Xét nghiệm soi tươi, nhuộm soi đánh giá tình trạng bạch cầu (một trong những yếu tố phán ánh tình trạng viêm), hình thể và tính chất bắt màu của vi khuẩn có trong bệnh phẩm. Xét nghiệm này có giá trị định hướng chẩn đoán vi khuẩn. Ngoài ra, xét nghiệm soi tươi nhuộm gram còn có giá trị còn có thê phát hiện được các tác nhân khác như hồng cầu, tinh trùng, trứng giun sán, amip…

Soi tươi bệnh phẩm dịch âm đạo nhận định nấm và Trichomonas vaginalis

Gradnerella vaginallis: Tế bào biểu mô

Hình ảnh lậu cầu trong mẫu dịch niệu đạo

         2. Xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn và kháng sinh đồ

Xét nghiệm nuôi cấy được coi là “Tiêu chuẩn vàng” trong chẩn đoán vi khuẩn gây bệnh bởi đây là xét nghiệm phát hiện “vi khuẩn sống” có trong các bệnh phẩm như dịch cơ thể (dịch khớp, dịch não tủy, máu, mủ…) hoặc từ tổ chức cơ thể. Sử dụng các môi trường nuôi vi khuẩn chuyên dụng được kiểm soát chất lượng chặt chẽ cùng với tay nghề KTV đã qua đào tạo và được cập nhật kiến thức thường xuyên cung cấp bằng chứng chính xác để chẩn đoán nhiễm khuẩn huyết (nhiễm khuẩn máu), nhiễm khuẩn tiết niệu, nhiễm khuẩn sinh dục, nhiễm khuẩn hô hấp, nhiễm khuẩn vết thương…và các nhiễm khuẩn tại các cơ quan khác của người bệnh.

Xét nghiệm kháng sinh đồ định tính phương pháp kháng sinh đồ sử dụng khoanh giấy kháng sinh (Kirby-Bauer) nhằm xác định loại kháng sinh nào có hiệu quả để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn, kháng sinh nào đã bị vi khuẩn kháng lại. Xét nghiệm này giúp cho các bác sĩ lựa chọn đúng loại kháng sinh để điều trị cho các bệnh khuẩn.

Sự hình thành của vi khuẩn

         II. XÉT NGHIỆM HUYẾT THANH HỌC BẰNG MÁY MIỀN DỊCH VÀ CAC LOẠI TEST NHANH

          1. Xét nghiệm HIV

          Được cấp chứng nhận đủ điều kiện xét nghiệm HIV khẳng định từ năm 2020. Hiện khoa xét nghiệm đang tiến hành xét nghiệm sàng lọc và khẳng định HIV. Các trường hợp dương tính sẽ tiếp đê xác định tình trạng nhiễm mới hay nhiễm lâu và thực hiện lấy mẫu gửi xét nghiệm tải lượng và định lượng  tế bào Lympho T-CD4 theo hướng dẫn của cục phòng chống HIV

          2. Xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán Viêm gan

          Viêm gan A: Test nhanh HAV IgG/IgM

          Viêm gan B: Test nhanh HBsAg, HBeAg, anti HBs định lượng

          Viêm gan C: Test nhanh anti HCV

          Đồng thời nhận gửi mẫu xét nghiệm các maker viêm gan khác theo hợp đồng gửi mẫu của trung tâm

          3. Xét nghiệm các bệnh truyền nhiễm khác

          Test nhanh sốt rét, sốt xuất huyết (NS1, DengueIgG/IgM), giang mai

          III. XÉT NGHIỆM LAO

          Khuẩn Mycobacterium tuberculosis là nguyên nhân gây nên bệnh lao ở người, đây là căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, có thể lây lan dễ dàng thông qua đường hô hấp. Người bị lao khi ho hoặc hắt hơi sẽ phát tán vi khuẩn ra ngoài không khí, người bình thường nếu tiếp xúc phải sẽ bị nhiễm bệnh.

        Xét nghiệm Acid Fast Bacilli trực tiếp nhuộm Ziehl-Neelsen

        Đây là xét nghiệm nhằm phát hiện vi khuẩn kháng cồn kháng acid thuộc chi Mycobacterium (trong đó có vi khuẩn phong và vi khuẩn lao). Xét nghiệm tiến hành trên nhiều loại bệnh phẩm khác nhau như đờm, dịch phế quản, dịch khớp…xét nghiệm cho kết quả nhanh, góp phần đánh giá sơ bộ số lượng vi khuẩn có trong bệnh phẩm, có vai trò quan trọng trong chẩn đoán lao.

         Ưu điểm: Chi phí thấp, dễ thực hiện

       Nhược điêm: Độ nhạy, độ đặc hiệu không cao bằng kỹ thuật sinh học phân tử, không phân biệt được lao kháng thuốc                                 

          Xét nghiệm Gene Xpert chẩn đoán lao

        Gene Xpert là một hệ thống khép kín, tự động hoàn toàn dựa trên kỹ thuật PCR định lượng. Trong các hộp test được thiết kế chuyên biệt, chứa tất cả sinh phẩm cần thiết và khi đưa vào máy sẽ thực hiện tự động tất cả các bước tách chiết, nhân gen và xác định gen. Sau thời gian 2 giờ máy trả kết quả bao gồm: bệnh phẩm có vi khuẩn lao hay không và vi khuẩn này có kháng thuốc kháng sinh Rifampicin hay không. Xét nghiệm này đồng thời cho phép chẩn đoán lao và lựa chọn thuốc thích hợp để điều trị lao.

Ưu điểm: Độ nhạy cao, XPERT được sử dụng như xét nghiệm chẩn đoán lao ban đầu cho những trường hợp nghi thuộc diện lao kháng thuốc hoặc lao đồng nhiễm hội chứng suy giảm miễn dịch HIV. Tại những khu vực lao kháng thuốc hoặc khả năng nhiễm HIV không cao thì xét nghiệm có thể sử dụng để xét nghiệm đờm âm tính với mục đích tăng sự phát hiện lao phổi AFB dương tính.

Nhược điểm: Trang thiết bị hiện đại, giá thành cao

 IV. XÉT NGHIỆM SINH HỌC PHÂN TỬ

Khoa Xét nghiệm trung tâm y tế Thuận An được trang bị hệ thống máy sinh học phân tư hiện đại đã được cấp phép chứng nhận phòng xét nghiệm khẳng định SARS-CoV-2 bằng kỹ thuật sinh học phân tử. Với hệ thống này và đội ngũ kỹ thuật viên đã qua đào tạo khoa Xét nghiệm của trung tâm đã thực hiện hiệu quả việc chẩn đoán xác định tình trạng nhiễm covid 19. Bên cạnh đó, hệ thống này còn có thể triển khai các xét nghiệm sinh học phân tử khác như định lượng HBV DNA, HCV RNA và các loại tác nhân gây bệnh truền nhiễm khác.     

         V. XÉT NGHIỆM KHÁC

        Ngoài các xét nghiệm cơ bản ở trên, một số xét nghiệm khác tìm tác nhân gây bệnh như xét nghiệm virus Rota (virus gây tiêu chảy cấp), vi khuẩn Chlamydia, xét nghiệm Rubella (sốt phát ban nguy cơ tới thai nhi ở phụ nữ có thai) cũng được triển khai khi có sự đề nghị từ hội đồng chuyên môn của bệnh viện.

                                                                                                  Tác giả: Thạc sỹ Huỳnh Thị Kim Loan